Pełna bela

Pewnie już nieraz słyszeliście zwrot „bloczek do bloczka” – ale co to dokładnie oznacza? Bruce Goldsmith wyjaśnia.

W skrzydłach produkowanych seryjnie standardowo system speeda jest połączony z taśmami za pomocą tzw. szybkozłączek (Brummel lub Inglefield hook), dzięki którym łatwo i szybko połączymy belkę speeda z paralotnią. Mają one standardowe wymiary, więc będą pasować do uprzęży i skrzydeł dowolnych producentów.

Certyfikuję swoje skrzydła w różnych ośrodkach testowych i zazwyczaj piloci testowi nie stosują jednak szybkozłączek do lotów certyfikacyjnych. Jest to spowodowane tym, że haczyki te mogą ograniczyć zakres działania speeda, a tak nie powinno się dziać.

Bloczek do bloczka?

Prędkość maksymalna na paralotni certyfikowanej jest zazwyczaj osiągana w ustawieniu zwanym „bloczek do bloczka”. Brzmi to prosto, ale jest kilka trików, które mogą mieć spory wpływ na faktycznie osiągalną prędkość maksymalną. W przybliżeniu, 1 cm więcej zaciągnięcia speeda to 1 km/h szybciej.

1. Czubek do czubka – bloczki stykają się ze sobą końcówkami (zazwyczaj oznacza to zaciągnięcie speeda o 10 cm).

2. Ośka do ośki – zazwyczaj 2 cm dalej, niż czubek do czubka, czyli 2 km/h szybciej (zaciągnięcie ok. 12 cm).

3. Na zakładkę – kolejny centymetr można uzyskać naciągając jeden bloczek na drugi (zaciągnięcie 13 cm).

4. Na maksa – ściągamy w dół całe taśmy A razem z bloczkami. To, czy uda nam się jeszcze przyspieszyć zależy od umiejscowienia niższego bloczka na taśmie A (zazwyczaj jest na wysokości 13 cm – wtedy zakres speeda pozostanie bez zmian).

Zasada 1 cm = 1 km/h jest jedynie ogólną zasadą i może się lepiej lub gorzej sprawdzać w różnych skrzydłach i stosuję ją dla przybliżenia. Ważna jest długość linki speeda i liczba rzędów linek w glajcie. Zaciągnięcie o 1 cm będzie oznaczać większe przyspieszenie na dwurzędowcu niż na trzyrzędowcu, a także większe na trzyrzędowcu niż na czterorzędowcu.

Certyfikacja

Jaką prędkość testuje się podczas certyfikacji? Zapytałem o to Alaina Zollera z ośrodka testowego Air Turquoise: „Nie stosujemy szybkozłączek, linkę belki speeda łączymy bezpośrednio z linką na taśmie, a potem wciskamy belkę ile się da. Następnie już w pracowni dokładnie mierzymy zakres speeda osiągnięty podczas testu”. To dosyć jasna odpowiedź, która oznacza, że nie musimy się zastanawiać ile speeda możemy pocisnąć.

W praktyce zakres speeda zależy od sposobu, w jaki linka speeda przechodzi przez bloczki. Jeżeli linka przeciągnięta jest w kółko, to bloczki zatrzymają się w pozycji „czubek do czubka”. Jeżeli natomiast linka jest poprowadzona na kształt cyfry 8, to będzie można ze speeda wycisnąć więcej – różnica będzie taka, jak między pozycją 1. i 3. opisanymi powyżej, czyli około 3 cm. Zastanawiam się, kto sprawdza, jak linka jest przeciągnięta przez bloczki podczas testów, a jak w procesie produkcji?

Biorąc pod uwagę te informacje, okazuje się, że nie jest tak łatwo zdefiniować prędkość maksymalną. FAI zdaje sobie z tego sprawę i kiedy definiowano klasę CCC dla skrzydeł zawodniczych zadbano o to, żeby te niuanse nie stawały się problemem na zawodach.

Moje ustawienia na zawody

W skrzydłach, na których startuję w zawodach, usuwam szybkozłączki. Zazwyczaj stosuję jedną linkę, która biegnie od taśmy, aż do belki speeda. To niestety oznacza, że nie mogę odłączyć skrzydła od uprzęży, ale ma dwie ważne zalety. Po pierwsze, jeżeli na lince nie ma żadnego łączenia, ani haczyka, to speed nam się przypadkowo nie rozłączy. Po drugie nie ma żadnego supełka, który może się zablokować w otworze uprzęży lub w bloczku.

Obecnie nie ma to już tak wielkiego znaczenia, gdyż zakres speeda jest ograniczony wymogami certyfikacyjnymi, a w dwurzędowcach droga speeda jest krótsza. Jednak lubię prostotę powyższego rozwiązania i nadal polecam je niektórym zawodnikom.

Co to wszystko oznacza?

Zarówna FAI, jak i EN dobrze podchodzą do problemu – liczy się różnica między taśmą przednią a tylną. Haczyki, bloczki i reszta systemu służą tylko do tego, aby tę różnicę uzyskać. Ta różnica w długości zwana jest „zakresem speeda” w każdym skrzydle certyfikowanym. Skrzydło osiąga prędkość maksymalną, gdy wykorzystany jest pełny zakres. Sprawdź, czy na swoim skrzydle wykorzystujesz pełny zakres. Jeżeli nie, to pierwszym krokiem może być sposób prowadzenia linki speeda przez bloczki.

Możesz także usunąć haczyki bez wpływu na ważność certyfikacji – należy tylko zwrócić uwagę, żeby zakres speeda nie został zwiększony ponad to, co widnieje na certyfikacie.

Artykuł pochodzi z magazynu: 

Więcej porad Bruce’a Goldsmitha w książce: